-
1 агач
1. сущ.1) де́рево (лиственное, хвойное, южное, плодовое) || древе́сныйвак агачлар — ме́лкие дере́вья (деревца́)
агач каерысы — древе́сная кора́
агач төрләре — поро́ды дере́вьев
клуб тирәли агач утырту — поса́дка дере́вьев вокру́г клу́ба
2) собир. (материал, сырьё) де́рево, древеси́на, лес || древе́сный (уголь, спирт); древеси́нныйагач чыгару — вывози́ть лес (древеси́ну)
эшкә яраклы агач — делова́я древеси́на; делово́й лес
агач агызу — сплавля́ть лес
комбинаттагы агач калдыклары — древе́сные (древеси́нные) отхо́ды на комбина́те
3) в сочет. лесо-; дерево-; древо-агач склады — лесоскла́д
агач сәүдәсе — лесоторго́вля; торго́вля ле́сом
агач хәзерләү участогы — уча́сток лесоразрабо́ток (лесозагото́вок); лесосе́чный уча́сток, лесосе́ка
агач хәзерләүче (хәзерләүдә эшләүче) — лесозаготови́тель; лесозагото́вщик
агач ташу юлы — лесово́зная доро́га
агач агызу сезоны — лесоспла́вный сезо́н
агач кисүдә эшләү — быть на лесору́бочных (лесору́бных) рабо́тах
агач кисә торган — древоре́жущий
агач эшкәртү — деревообрабо́тка
агач утырту — поса́дка дере́вьев
4) перен.; бран. болва́н, дуби́на, чурба́н2. прил.1) деревя́нный, из де́реваагач күпер — деревя́нный мост
агач көрәк — деревя́нная лопа́та
агач йорт — деревя́нный дом
агач табанлы чана — са́ни на деревя́нных поло́зьях
агач терәү — подпо́рка из де́рева; деревя́нная подпо́рка
2) бреве́нчатый; ру́бленый (сарай, барак)яңа гына салган агач мунча — свежеру́бленая ба́ня
3) тесо́вый, из тёса ( забор)4) щепно́й, из щепы́агач әйберләр — щепны́е изде́лия (това́ры)
5) ирон.; прост.а) деревя́нный, одеревене́лый, окостене́лый, тупо́й, (как), неживо́й (рот от холода, руки и пальцы от старческой дряблости или отсутствия движения)б) топо́рный (о чьём-л. языке); аляпова́тыйагач тел белән язган мәкалә — статья́, напи́санная топо́рным языко́м
в) бран. горе-; -дубина, -чурбан, -пень; -болван, -тупицаагач каравылчы — сто́рож-болва́н; го́ре-сто́рож; не сто́рож, а болва́н
агач хисапчы — го́ре-счетово́д; счетово́д-тупи́ца
•- агач ат
- агач аяк
- агач бакасы
- агач бакчасы
- агач гөл
- агач гөмбәсе
- агач җилеме
- агач кадак
- агач кистерүче
- агач кисүче
- агач корты
- агач куышы
- агач күбәләге
- агач мае
- агач материалы
- агач өйле
- бүрәнә өйле
- агач сирәк үскән җир
- агач суын алу
- агач тараканы
- агач тарттыру
- агач ташучы баржа
- агач ташучы машина
- агач төбе
- агач тыгылу
- агач утырту
- агач үзәге
- агач череге
- агач чиләк
- агач чүкеч
- агач эшкәртүче
- агачка әйләнү
- агачка әверелү••агач атка атландыру — оста́вить с но́сом; обвести́ вокру́г па́льца, надува́ть/наду́ть
агач атка атлану (атланып калу) — оста́ться с но́сом; сесть в лу́жу прост.
агач башыннан йөрми, кеше башыннан йөри — не по ле́су хо́дит, а по лю́дям (о беде, болезни, смерти, горе, несчастье, стихийных бедствиях, жизненных невзгодах и т. п.) (букв. не по верши́нам дере́вьев, а по голова́м люде́й хо́дит)
агач җан — см. агач йөрәк
агач җанлы — см. агач йөрәкле
агач мылтык — ирон. пустоме́ля, болту́н, пустозво́н, пустосло́в
агачны яшьтән (яшьли, яшь чагында бөгү) — гнуть де́рево, пока́ мо́лодо (т.е. воспитывать с малых лет)
агач авызланып — гру́бо, ре́зко, по-ха́мски
- агач башында үсмиагачтан сандугач кына ясамый — ма́стер на все ру́ки; всё уме́ет; всё де́лает
- агач йөрәк
- агач йөрәкле
- агачын күреп урманын күрмәү
- агачын күреп тә урманын күрмәү
См. также в других словарях:
кисәү — 1. и. Күмерләнеп янып торган яки күмерләнеп сүнгән утын, агач кисәге 2. диал. Кисәү агачы. КИСӘҮ АГАЧЫ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәлтәвеч — диал. Калкавыч 3. Суйган терлекне тунаганда аса торган, ике очы да киртле агач кисәге; Тияк 4. Бер очы г хәрефе сыман итеп киртләнгән кыска агач кисәге 6. күч. кимс. Бик кечкенә буйлы, карсак кеше. ТӘЛӘКӘ УЙНАУ – Тәбәнәк казык очына эленгән г… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
такта — 1. Бүрәнәне буйга телеп ясалган тигез, яссы һәм озынча агач кисәге. Аерым әйберләрнең тактадан торган яки такталардан төзелгән өлешләре турында. с. Тактадан эшләнгән 2. Тактадан (такталардан) торган яки такта сыман форм. әйбер 3. күч. Такталардан … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тукмак — 1. Бер башы юан итеп калдырылган, икенче башы тотар өчен җайлап юнылган, нечкәртелгән агач кисәге 2. Стена сәгатьләренең чылбырына авырлык өчен асыла торган цилиндр рәв. тимер кисәге; гер 3. диал. Чәкән кукуруз тукмагы 4. бор. Терсәктән алып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күмер — (КҮМЕРЛӘНҮ) – 1. Казып табыла торган, ташка әйләнгән үсемлек калдыгыннан торган янучан каты матдә 2. Агач янып көлгә әйләнгәнче сүнгән, кара төстәге калдык. Янып куз хәленә килгән агач кисәге. КҮМЕР КИСЛОТАСЫ – H2CO3 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кискеч — Металл, агач һ. б. каты әйберләрне кисү, эшкәртү өчен кулл. тор. корал. с. Кисә торган, кисү өчен җайланган. КИСКЕЧ ТЕШ – Алгы яссы теш. КИСКЕЧТАШ – археол. Таш дәверендә: сөякләрне, мөгезләрне, таш токымнарын эшкәртү өчен очлы пластинка… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
көнҗәлә — 1. Ике агач кисәген бер беренә туры почмак ясап беркетеп эшләнгән, горизонталь кисәгенә утырып, вертикаль кисәгенең башына йон бәйләп куеп, кул белән йон эрли торган җайланма 2. күч. Үзен пөхтә йөртмәгән, чәче башы тузган ялкау хатын кыз тур.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гонг — 1. Кырыйлары бөгеп эшләнгән металл тәлинкә (диск) һәм шуңа сугу өчен агач тукмакчыктан торган музыка коралы 2. Элеп куелган рельс кисәге сыман тимергә яки металл тәлинкәгә сугу юлы белән бирелгән сигнал … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кылыйк — диал. Бармак юанлыгындагы кыска гына агач кисәгенең бер ягын очлап, икенче ягына ике каурый утыртып, һавага ата торган уенчык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кыртыш — 1. Такта ярганда бүрәнәнең ике кырыенда кала торган бер ягы киселмәгән такта; рус. Горбыль 2. Яру өчен уңайсыз, катлаулары борылмалы булып үскән яки күп ботаклы агач кисәге 3. Җирнең үлән үскән иң өске катлавы, кәс 4. диал. Шыртлака … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пычкы — Агач, металл һәм таш кисү өчен бер ягы тешле, озынча яки түгәрәк, яссы корыч кисәгеннән торган корал. ПЫЧКЫ БАЛЫК – Озынча борынында пычкы тешләренә охшаш үсентеләре булган эре, ерткыч диңгез балыгы. ПЫЧКЫ ЧҮБЕ (ОНЫ, ВАГЫ, ЯРМАСЫ) – Пычкы белән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
